Honingbijen zijn fascinerend. Kijk eens goed naar hun samenwerking, intelligentie en daadkracht. Ze vervullen een cruciale rol in ons ecosysteem. Het Earthwatch Institute heeft de (honing-)bijen uitgeroepen tot de belangrijkste levende wezens op deze planeet. De weldaad van de honingbij is onmiskenbaar.

Honing bevat bijvoorbeeld veel organische verbindingen. Sommige daarvan zorgen voor een antioxiderende werking. Zo zijn er de flavonoïden, de fenolzuren, en het ascorbinezuur. Verder zien we: tocoferolen, catalase, superoxide-dismutase, glutathion en peptiden.

Weinig voorlichting

Voedingsdeskundigen hebben soms een genuanceerde mening over de vraag of honing een gezond product is. Het consumeren van honing heeft weliswaar een bewezen gezonde invloed op ons lichaam, maar in de voedingsadviezen van de overheid valt weinig te lezen over het effect van antioxidanten en enzymen. Dit leidt tot een voorzichtige opstelling van veel voedingsdeskundigen.

Zo puur mogelijk

Het is belangrijk om pure ongepasteuriseerde honing te kopen, ook bekend als rauwe honing. Het verwarmingsproces vernietigt namelijk de organische verbindingen, en daarmee de kwaliteit en de gezonde eigenschappen. Honing gemengd met suikerwater, of honing gemengd met andere slechte kwaliteit honing heeft hetzelfde resultaat. Direct van honingslinger of honingpers naar verpakking – zonder mengen, verhitten of andere handelingen – dat is het beste.

Marktinvloed

Helaas wordt rauwe honing steeds zeldzamer. Grote afnemers kopen enorme hoeveelheden in en zij zorgen er vervolgens voor dat smaak, viscositeit en kleur constant zijn. Zij mengen, verwarmen en filteren de honing. Zo voldoet een natuurproduct aan de ‘marktwens’ van perfectie, net zoals alle appeltjes, tomaatjes of komkommers in de supermarkt ook gestandaardiseerd zijn.

Regionale verschillen

Op die manier gaat ook het unieke karakter van honing uit een specifieke regio verloren. De omgeving waar de honing vandaan komt, bepaalt de kwaliteit, de structuur, de smaak en de geur en de onderlinge samenhang daarvan. Dit heeft te maken met de flora die in elke omgeving verschilt. Zo bevat acaciahoning veel fructose, waardoor de honing langer vloeibaar blijft. En koolzaadhoning bijvoorbeeld, bevat meer glucose waardoor de honing dik en stroperig is.

Suikers

Elke honingsoort heeft zijn eigen manier van kristalliseren, aangezien elke soort een andere suikerverhouding heeft. Gemiddeld bevat honing 38 procent fructose, 31 procent glucose en 10 procent andere suikers waar­onder maltose en sucrose. Omdat honing deze verschillende suikerstructuren bevat, is de insulinepiek geringer dan bij eenzelfde hoeveelheid geraffineerde suikers. De honing-

suikers, en de hoeveelheid daarvan, spelen ook een rol bij de antibacteriële, schimmelwerende en conserverende werking van honing.

Voedingswaarde

Van zuivere, pure honing is de voedingswaarde hoog. Honing bevat gezonde micronutriënten die afkomstig zijn van de nectar en het stuifmeel van planten.

Honing bevat een klein percentage van de dagelijkse aanbevolen dosis vitaminen en mineralen. Dit zijn vitamine B2, B3, B5, B6, B9, C en de mineralen calcium, ijzer, magnesium, fosfor, kalium, natrium en zink. Honing bestaat voor ongeveer 17 procent uit water. De honingbijen verlagen hiermee het vochtgehalte van nectar, waardoor het langer goed blijft.

Enkele voorbeelden van gezonde eigenschappen van honing zijn:

• kan goed zijn voor de bloedspiegel

• kan helpen bij infecties van de luchtwegen

• kan helpen bij het genezen van wonden

• werkt als een natuurlijk antibioticum

• is goed voor de spijsvertering

Hoe bio is bio-honing?

De bio-industrie is de afgelopen jaren enorm gegroeid. Groente, vlees en zelfs honing hebben een bio-variant. Maar helaas is biologische honing niet altijd ‘eerlijk’. Dit wordt door de regelgeving in de hand gewerkt.

De regelgeving bepaalt namelijk dat binnen een straal van drie kilometer om de bijenkast, milieubelastende landbouwmethoden zo veel mogelijk moeten worden beperkt (1) (2).

Honingbijen houden zich echter niet aan regelgeving: ze kunnen gemakkelijk 10 kilometer vliegen en dus de limiet van drie kilometer overschrijden. Met andere woorden: zelfs indien de locatie van een bijenkast perfect aan de regels voldoet, kan de honing alsnog conventionele pesticiden bevatten.

En pesticiden die door de wind worden mee­genomen, kunnen ook binnen de magische drie kilometer terechtkomen. Als een gewas vijf kilometer verderop wordt bespoten, en de nevel wordt door de wind meegenomen naar een veld met wilde bloemen binnen de drie kilometer, dan zullen de bestrijdingsmiddelen alsnog in de honing worden aangetroffen.

Wat ook niet helpt: de regelgeving laat niet testen op de percentages pesticiden die de honing bevat. Theoretisch gezien kan biologische honing dus meer pesticiden bevatten dan gewone honing. Verder mag de honing altijd verwarmd en gemengd worden, aangezien dit ook niet gereguleerd is.

Ecosysteem

Als honingliefhebber is het al met al erg verstandig om de herkomst van de honing te onderzoeken, en niet alleen naar het etiket te kijken. Koop bij voorkeur honing uit een regio die rijk is aan biologische landbouw met een divers landschap zonder snelwegen, industrie en bewoning.

 

Honingbijen zijn en blijven insecten, maar hun kleine brein heeft ze van een eenvoudig insect tot het belangrijkste organisme van de wereld verheven. Een derde van alle flora en fauna op onze planeet is direct verbonden met honingbijen. Als we de honingbijen verliezen, zal ons ecosysteem als een kaartenhuis in elkaar storten. Laten we daarom een beetje weldaad teruggeven aan de honingbij. Wil je weten hoe je dat kunt doen? Kijk dan op: www.vicusapis.com/blog.

Kelly Klijnklijn.kelly@gmail.com