Artikelen

Het zuur-base evenwicht in het bloed

Niet het bloed, maar het lichaam verzuurt.

Vaak wordt de vraag gesteld of voeding het bloed kan verzuren. Het zuur-base evenwicht is een ingewikkelde theorie, die we heel eenvoudig kunnen uitleggen.

lab

Laten we vooropstellen dat een zure smaak niets te maken heeft met het zuur-base evenwicht. Citroensap is erg zuur maar heeft een ontzurende werking. Tomaat is lichtzuur van smaak, en heeft ook een ontzurende werking. Dat zorgt vaak voor verwarring.

Zuuroverschot

Voedingsmiddelen met een zuuroverschot zijn geconcentreerd en rijk aan calorieën. Ze bevatten veel voedingsstoffen zoals eiwit, vet en koolhydraat. Deze voedingsmiddelen kennen we als granen, peulvruchten, noten, zaden, kaas, vlees, enz. Ze zijn rijk aan eiwit en niet- metalen (mineralen) die zich omzetten in zuren, zoals fosfor dat fosforzuur wordt.
Dit betekent niet dat al deze voedingsmiddelen ongezond zijn, integendeel. We hebben er weinig van nodig en ze geven snel een verzadigingsgevoel.

Base-overschot

Daarnaast hebben we voedingsmiddelen met een base-overschot. Ze zijn arm aan calorieën, doordat ze weinig voedingsstoffen en veel water bevatten. Tot deze voedingsmiddelen behoren fruit, watervruchten, bladgroente, wortel- en knolgewassen. Ze zijn rijk aan metalen (mineralen), die zich in base omzetten. We eten er grote hoeveelheden van voor er verzadiging optreedt.

Evenwicht

In feite leert de natuur ons omgaan met het zuur-base evenwicht. Vuistregel: we hebben maximaal 20% voedingsmiddelen met een zuuroverschot nodig, tegenover minimaal 80% voedingsmiddelen met een baseoverschot. Bij de meeste mensen is deze verhouding verstoord. Zij zitten eerder op 30 à 40% verzurende voeding tegenover 60% à 70% ontzurende voeding.
Deze verkeerde verhouding verzuurt het lichaam en verhoogt daardoor het risico op onder meer hart- en vaatziekten, nierklachten, reumatische aandoeningen, kanker, enz.

Nierproblemen

Terug naar de vraag of een verstoord zuur-base evenwicht het bloed verzuurt. Het antwoord is duidelijk: nee. Een afwijking van de zuurgraad van het bloed bij 6.8 leidt al meteen tot de dood. Gezonde personen zijn onafhankelijk van hun verkeerde voedingspatroon. Zij zijn in staat om hun bloed niet te laten verzuren. Men gaat ervan uit dat het bloed een zuurgraad moet hebben tussen 7.35 en 7.45. Dit betekent licht alkalisch.
Bij een verkeerd voedingspatroon zal het lichaam de zuurgraad van het bloed herstellen door de nieren te stimuleren om voldoende zuur uit te scheiden. Dit betekent een extra belasting van de nieren.
Het is dus niet vreemd dat steeds meer mensen kampen met nierproblemen en dat het aantal mensen dat gebruik moet maken van nierdialyse of niertransplantatie steeds groter wordt. Dit wordt veroorzaakt door een hoge consumptie verzurende voedingsmiddelen en voedingsproducten.

nieren

Urine

In tegenstelling tot op het bloed, heeft het voedingspatroon wel degelijk invloed op de zuurgraad van de urine. Deze varieert van pH 5 tot 8, van zuur tot alkalisch. De ochtendurine is meestal zuur, terwijl deze door de dag alkalisch of basisch wordt. Eten we te veel calorierijke voeding en (in verhouding) te weinig caloriearme voeding, dan is de zuurgraad van de urine laag. Dat wijst erop dat in het lichaam een overschot aan zuur aanwezig is, dat het lichaam uit veiligheid zoveel mogelijk wil uitscheiden. Als dit niet gebeurt, is dit een belasting van het organisme en het verhoogt het risico op gezondheidsproblemen.

Naast voeding spelen stress, medicijnen en overmatige spierbelasting eveneens een rol bij de verzuring van de urine en van het lichaam.

Er is nog een andere methode die steunt op de zuuruitscheiding van voedingsmiddelen in de urine. Iemand die dagelijks fruit, groenten en aardappelen eet, melk of yoghurt gebruikt en het gebruik van vlees, vleesvervangers, kaas, peulvruchten en granen beperkt, hoeft zich geen zorgen te maken. Overtollige zuren worden uitgescheiden via de nieren, via de ademhaling en tijdens het zweten (beweging). Het wordt een probleem als de aanvoer van zuren groter is dan de capaciteit om ze uit te scheiden of te neutraliseren.

Reinigen

Bij een reinigingskuur wordt gebruik gemaakt van sap of een monodieet, dat uitsluitend een base-overschot heeft. Als kuur is daar geen bezwaar tegen, maar niemand voedt zich uitsluitend op deze wijze: dat zou op de langere termijn een tekort aan eiwit opleveren.

groenten

Samengevat

Het zuur-base evenwicht werd voor het eerst door prof. dr. Ragnar Berg (1873-1956) bestudeerd. Hij heeft destijds een poging ondernomen om dit in tabellen uit te werken. Het bleek uit praktische overwegingen echter niet mogelijk om dergelijke tabellen te maken op basis van de hoeveelheid metalen en niet- metalen. Deze bevinden zich hoofdzakelijk in de aminozuren. Indien we ons laten leiden door de verhouding calorierijke en caloriearme voedingsmiddelen, hebben we geen tabellen nodig. Het komt er op aan dat we in de dagelijkse voeding grote hoeveelheden caloriearme of waterrijke voedingsmiddelen gebruiken (80%) en de calorierijke voedingsmiddelen (20%) beperken.

Jan Dries
www.europeseacademie.be