Iedereen kent wel dat gevoel als je te veel gegeten hebt: je voelt je zwaar, suf en de volgende ochtend ook nog stijf… Meer eten dan je spijsvertering aankan komt veel voor. Minder eten door mild vasten compenseert dit ‘teveel’.
Je moet ook niet doorschieten naar de andere kant: te veel vasten geeft een andere onevenwichtigheid. In de ayurveda wordt dit vata-storing genoemd: zwakke spijsvertering, (over)gevoeligheid, minder goed slapen, hoofdpijn etc.
Daarom: mild vasten.
Tijdens vasten krijgt je lichaam de gelegenheid stoffen te verwerken die er niet in thuishoren. Je krijgt minder calorieën binnen, de voorraden koolhydraten nemen af en je lichaam begint met vetverbranding (of in sommige gevallen met eiwitverbranding, met name in de spieren). De meeste gifstoffen zijn vetoplosbaar. Met het verbranden van vetweefsel komen deze gifstoffen vrij. De lever verwerkt deze stoffen, maakt ze wateroplosbaar en scheidt ze uit. Hiervoor zijn hulpstoffen nodig: bladgroen (chlorofyl), vitamine B-complex, zwavel en glutathion om er een paar te noemen.
Het belang van rust.
Lever, darm en nieren zijn de belangrijkste organen die bij de ontgifting betrokken zijn. Deze zijn actief wanneer ons lichaam genoeg rust krijgt. Dit heeft te maken met de regulering door het zenuwstelsel: als je tot rust komt dan werkt het parasympatische zenuwstelsel en worden de darmen en de lever meer doorbloed en geactiveerd. Als je actief bent of onder stress staat, dan werkt het sympatische zenuwstelsel: het bloed gaat naar de spieren en longen. De doorbloeding van de darm en lever wordt verminderd. Voor een succesvolle reiniging is daarom een bepaalde mate van lichamelijke en geestelijke rust nodig.
Lichaamstype
Hoe iemand op minder eten reageert, is ook afhankelijk van het type spijsvertering. Mensen met meer kapha (met een langzamere spijsvertering en vaak ook neiging tot aankomen in gewicht) voelen vaak meer energie, omdat hun spijsvertering nu niet meer overbelast wordt. Mensen met veel pitta (pitta is vuur, geeft een sterke verbranding en hongergevoel) kunnen zich bij minder eten snel slap of geïrriteerd voelen. En mensen met meer vata (onregelmatige spijsvertering, neiging tot zorgen maken en licht slapen) voelen zich mogelijk nog gevoeliger en vallen snel af in gewicht.
Daarom is het belangrijk om een detoxprogramma af te stemmen op je persoonlijke gesteldheid.
Een nieuw soort vasten
Het Sanskrietwoord ‘ahara’ betekent dieet, maar heeft een bredere betekenis dan alleen eten en drinken. Via eten en drinken voeden we ons, via de zintuigen krijgen we informatie binnen. Dit is ook een soort voeding die iets doet met ons lichaam en onze geest. Volgens de ayurveda hoort dat wat we binnenkrijgen via de zintuigen, ook tot onze ahara.
Omdat de indrukken via de zintuigen onze geest en lichaam beïnvloeden, kunnen we dit ook betrekken bij een detox-programma: kijk welke zintuigen je (te) veel gebruikt en stuur dat bij. Een goed voorbeeld is de activiteit achter een beeldscherm. Als je veel achter een beeldscherm zit, dan is het goed om tijdens het vasten dit niet of maar heel weinig te doen.
Gerrit Jan Gerritsma
