In eerdere edities van DNUA is besproken hoe ons immuunsysteem in elkaar zit, hoe het werkt en wat het doet. Ook keken we naar de invloed van ons dagelijks handelen op dit immuunsysteem.
In deze derde bijdrage komt ons bioritme, de invloed van zonlicht en stress aan de orde.



Ook dit artikel is geïnspireerd op het seminar van de arts Birgit Spoorenberg en haar benadering van gezondheid op basis van salutogenese. Bij die 
benadering ligt de nadruk niet zozeer op het behandelen van ziekten, maar op het behoud en de bevordering van gezondheid.



Bioritme


Elk mens heeft zijn eigen bioritme, ook wel het circadiaans ritme genoemd. Het reageert onder andere op licht en zelfs op de kleur van dat licht. Bijvoorbeeld, bij blauw licht blijven we actief. Het licht van computers, tablets en telefoons zenden vooral blauw licht uit. Dus leg 


’s avonds deze apparaten weg, vooral als je toch al slaapproblemen hebt. 


Ons lichaam heeft minder behoefte aan voeding in de nachtfase. Maar als we lang achter een beeldscherm actief zijn, blijft ons energiesysteem ook ‘aanstaan’ en gaan we snacken 
tot vlak voor het naar bed gaan.





We ervaren dat vanaf 21.00 uur ons melatonine­niveau stijgt en het lichaam voorbereid wordt op de slaap, terwijl ‘s morgens vroeg het cortisolniveau stijgt om ons voor te bereiden op de dag. Het avond- en ochtendlicht is mede­bepalend voor ons ritme.


De slaap, de nacht en het donker, ze zorgen voor een regeneratie van ons lichaam. Er vindt celherstel plaats en ons immuunsysteem krijgt een onderhoudsbeurt. Het grootste effect treedt op als we een ononderbroken slaap hebben van 5 tot 6 uur, met voldoende diepe slaap.



Zonlicht en vitamine D


Zonder zon zou leven op aarde onmogelijk zijn. Zonder zon geen plantengroei. Zonder zon kunnen planten geen suikers maken en zonder suikers kunnen mens en dier niet leven. 


Maar ook in ons lichaam vindt een belangrijk proces plaats waarvoor zonlicht nodig is. Namelijk de aanmaak van vitamine D. Zonlicht, dat via de huid en via de ogen binnenkomt, activeert ons lichaam om vitamine D aan te maken. Op de breedtegraad waarop wij leven is de hoeveelheid zonlicht die voor dit proces nodig is echter alleen voldoende tussen mei en begin oktober en dan ook nog voornamelijk tussen 11.00 en 15.00 uur. Een half uur in de zon, met onbedekte huid en ogen, is dan voldoende om genoeg vitamine D aan te maken. 



Maar we maken het niet alleen aan voor dit moment, we moeten ook een voorraad aanleggen voor de winter. En dan zien we een probleem ontstaan, namelijk: veel mensen zitten juist in die periode hoofdzakelijk binnen, o.a. vanwege hun werk of omdat het koud is. Daarnaast zien we dat vooral ouderen nog maar weinig met de blote huid in de zon zitten en veel mensen zetten direct hun zonnebril op of beginnen meteen te smeren. Zo zijn er ook voorbeelden van mensen die drie weken in Afrika op vakantie zijn geweest, en toch een vitamine D-tekort hebben bij terugkomst. U zult denken: ‘Maar direct zonlicht, dat kan toch schadelijk zijn?’ Bedenk dan dat op een zonnige dag ook in de schaduw vitamine D aangemaakt wordt!



Ga naar buiten!


Vitamine D is nodig voor een sterk immuunsysteem, voor botopbouw en voor een sterk gebit. Het ondersteunt een normale spierwerking en heeft enige invloed op ons gemoed. 


Rond de evenaar is de aanmaak uiteraard het grootst. Onderzoek bij jager-verzamelaars in die regio laat een gemiddelde waarde zien van 115 nmol. Het merendeel van de bevolking in onze regio haalt nog niet de helft. Huisartsen vertellen dat ze regelmatig patiënten krijgen met waarden tussen de 10 en 25 nmol. Dit zijn ernstige tekorten!



Enkele regels voor een effectieve 
vitamine D aanmaak:


· veel naar buiten


· met ontblote huid


· weinig zonnebril


· weinig tot geen zonnebrandcrème


· ga pas na een half uur smeren



Vormen van stress


Psycho-sociale stress: zo noemen we stress die het gevolg is van iets, wat er op dat moment in werkelijkheid niet is. Echte stress treedt namelijk op als we achterna gezeten worden door een leeuw, overreden dreigen te worden door een voertuig, als we dreigen te verdrinken of doodgeschoten dreigen te worden. 


Maar veel mensen hebben vooral angst voor andere dingen. Zo zien we nu dat veel mensen angst hebben voor COVID-19, veel meer angst dan op basis van de huidige kennis nodig zou zijn. De kans dat je overlijdt aan deze ziekte is, als je jonger bent dan 80 jaar en geen onderliggende ziekten hebt, kleiner dan die op overlijden door een verkeersongeluk. En toch stappen we gewoon op de fiets of in de auto. Maar voor het vaccin tegen COVID-19 staan we massaal in de rij, terwijl we maar heel weinig weten over de veiligheid van dat vaccin. 



Maar dit soort irrationele angst heeft op ons immuunsysteem toch hetzelfde effect als achterna gezeten worden door een leeuw. Op dat moment heeft overleven de hoogste prioriteit en draait het stress-systeem op volle toeren, met een torenhoge productie van adrenaline. 



Bij acute stress wordt, als de bedreiging weer weg is, de adrenaline weer afgebroken en gaat het immuunsysteem weer ‘aan’. Bij chronische stress blijft het stress-systeem continu aanstaan, en het immuunsysteem continu uit. Wat zou dit betekenen voor de gezondheid, en dan met name voor de weerbaarheid? 


Bij een chronische ziekte ervaart het lichaam dus continu stress. Dit is een belangrijke 
oorzaak van de z.g. ‘onderliggende ziekten’ 
die verreweg de meeste slachtoffers van 


COVID-19 hadden. Vaak hadden zij ook nog obesitas, en niet zelden was de leeftijd al boven de 80 jaar. 



Anti-stress advies


Het lichaam geeft een groot scala aan signalen af wanneer er sprake is van stress. Probeer dit als een rood lampje te zien. Met onze auto gaan we direct naar de garage, maar voor 


onszelf lopen we er vaak (te) lang mee door.


Advies: denk ‘s avonds voor het slapen gaan aan drie dingen die jou op die dag blij gemaakt hebben. Als er dan toch nog negatieve dingen door het hoofd blijven spoken, neem je pen en papier en schrijf je het op. Leg dit naast je bed, zodat je het niet meeneemt het bed in.



Wim Hof, ook wel bekend als de Ice Man, heeft er voor gezorgd dat er meer aandacht gekomen is voor onderzoek naar de invloed van koude op ons lichaam. Welke gezondheids­

effecten heeft koude op ons? Het blijkt dat ons autonoom zenuwstelsel en afweersysteem positief beïnvloed worden door ademhaling, mindset en graduele blootstelling aan koude. 



Wim Hof geeft ons de volgende adviezen (*):


· koud (af-) douchen


· loop op blote voeten (ook in de winter) en kleed je niet te warm


· doe ademhalingsoefeningen (koud afdouchen zorgt ook al voor 
een diepere 
ademhaling)


· train je focus








John Koezen 
www.mensennatuur.net

(*) www.wimhofmethod.com