Vijftien jaar geleden rondde Andrea Bleeker haar opleiding kruidengeneeskunde af. Destijds leek nog niemand in haar omgeving geïnteresseerd te zijn in geneeskrachtige planten. ‘Als ze zouden werken, dan gebruikte de dokter ze wel’, werd er vaak gezegd. En naar Andrea’s mok met verse muntthee werd minachtend gekeken.
‘Maar mijn passie schoof ik niet zomaar aan de kant’, constateert Andrea achteraf. ‘Ik ben eenvoudige artikelen over kruiden gaan schrijven die ik deelde via Facebook en mijn website. Hierdoor kwam ik in aanraking met mensen die wel openstonden voor de wijsheid van de natuur. Een bijkomend voordeel was dat ik regelmatig reacties kreeg van mensen die de kruiden gebruiken bij hun lichamelijke klachten en hun ervaringen met mij deelden. Zo kon ik mijn opgedane kennis steeds verder uitbreiden.’
Signatuurleer
Even een tussenstap: aan Paracelsus (1493-1541) danken we de ‘signatuurleer’. Volgens deze leer hebben alle planten die geen duidelijke voedsel- of vezelplant zijn, een kenmerk (een ‘signatuur’) die de functie van de plant zouden aanduiden. Bijvoorbeeld: planten met hartvormige bladeren, zoals het herderstasje, zijn goed voor het hart. En planten met een niervormig blad, zoals de hondsdraf, zouden goed zijn voor de nieren. Althans, volgens Paracelsus. Er zijn veel voorbeelden waarbij de theorie van deze signatuurleer lijkt te kloppen, maar uiteraard is het tegendeel ook vaak waar.
Weegbree
De veelvoorkomende weegbree (zowel de brede als de smalle) heeft zeven stevige nerven. Volgens de bovengenoemde signatuurleer corresponderen die nerven dan met de zenuwbanen in ons lichaam. Ze zouden kalmerend en versterkend werken, ontstekingsremmend zijn en zwellingen verminderen.
Weegbree bevat daarnaast enorm veel mineralen zoals ijzer, silicium, calcium, zink, kalium en zwavel. Deze mineralen hebben een versterkende en helende werking op het lichaam, met name op de luchtwegen en de huid.
In de kruidengeneeskunde wordt weegbree mede om die reden inwendig gebruikt om luchtweginfecties te verlichten. Het maakt het slijm vloeibaar, waardoor het gemakkelijker afgevoerd wordt. Het kruid werkt desinfecterend en antibacterieel.
Daarnaast wordt weegbree ook wel gebruikt bij bloedarmoede en ontstekingen.
Uitwendig is weegbree een van de beste wondkruiden. Zij zorgt bij allerlei beschadigingen voor een snellere heling. Weegbree geeft ook verlichting bij insectenbeten, zweren, jeuk en eczeem.
Carpaal tunnelsyndroom
‘Ondanks al deze kenmerken had ik nog van niemand gehoord in hoeverre dit kruid werkte’, zegt Andrea. ‘Leuk was het daarom dat ik onlangs van een cliënte een bericht kreeg dat zij haar carpaal tunnelsyndroom verlicht had door gebruik te maken van weegbree!’
De cliënte schreef Andrea ook nog: ‘Ik ontdekte bij toeval je website. Het resultaat is dat ik wilde kruiden niet meer als ONkruid kan zien. Als ik gras maai vind ik het lastig om de weegbree, die in grote getalen aanwezig is, af te maaien. Het kruid heeft mij zoveel goeds gebracht!’
Ze vervolgde: ‘In een weegbreebeschrijving staat dat het kruid ook werkt bij een zenuwaandoening. Met die wetenschap ben ik mijn pijnlijke handen (die slecht functioneerden vanwege het carpaal tunnelsyndroom) met weegbree gaan behandelen. Na twee weken merkte ik al verschil: ik kon weer een jampotje opendraaien en ik liet niet meer per ongeluk m’n kopje vallen.
Na twee maanden waren de klachten zover verdwenen dat ik iemand kon helpen met sjouwen. Tijdens dat werk kwam de buurman een belangstellend kijkje nemen. Ik vertelde hem dat ik zo blij was dat ik mijn handen weer kon gebruiken! Hij bleek hetzelfde probleem te hebben. Ik gaf hem wat van mijn olie en drie weken daarna alweer, kon hij zware werkzaamheden met zijn handen uitvoeren. Ondertussen leerde ik meer mensen kennen met het tunnelsyndroom die het ook wilden proberen. Tot nu toe werkt het bij drie mensen. Een operatie en injecties hadden weinig effect, de weegbree daarentegen gaf heel veel verlichting!’
Toepassingen
Er zijn verschillende manieren waarop weegbree gebruikt kan worden. Je kunt het drinken (vers in thee) of rauw verwerken in een salade. Ook roerbakken in een gerecht is aan te raden. Gedroogd, als thee of in capsules, is uiteraard erg gemakkelijk. Ook wordt er wel tinctuur van weegbree gemaakt, die onder de naam Plantago te verkrijgen is.
Wanneer je echter een klacht hebt die op een bepaalde plek ‘vast’ zit, dan is het aan te bevelen om de klacht ook uitwendig met weegbree te behandelen. Probeer zo’n behandeling over een langere tijd dagelijks te herhalen, bij voorkeur meerdere keren per dag. Er zijn verschillende methoden:
- Het verse blad kneuzen met een vijzel, of erop kauwen. Dit op de zere plek bevestigen met tape of met verband.
- Kompres: een sterke thee maken van het kruid. Daar een doekje mee nat maken en dit natte doekje op de plek bevestigen en vast zetten.
- De eerder geciteerde cliënte heeft overigens gebruik gemaakt van een z.g. ‘weegbreemaceraat’. Dit is een basisolie waar de weegbree enige tijd in verwarmd is (zie het recept hierboven). De cliënte verzadigde het gaasdeel van een brede pleister met het weegbree-maceraat. Elke avond plakte zij die voor het slapengaan op haar handpalm, net boven de pols. Daaroverheen plakte zij een strook leukoplast zodat de olie de huid goed raakte. Zij liet hierover weten: ‘Naar mijn ervaring wordt de pees in de handpalm, waar de zenuw en bloedvaten voor de hand onder doorlopen, weer elastisch.’
Andrea Bleeker, kruidengeneeskundige
mail@kruidenmassages.nl
Het carpaal tunnelsyndroom is een beknelling van een zenuw in de pols. Dit kan tintelingen, gevoelloosheid en pijn in arm, hand of vingers veroorzaken.
In de reguliere geneeskunde wordt dan ontstekingsremmende medicatie voorgeschreven. Ook wordt aangeraden om de werkhouding te veranderen of ’s nachts een spalk te dragen.
Enkele kruiden die bij het carpaal tunnelsyndroom worden aangeraden zijn sint-janskruid, smeerwortel en valeriaan. Zij geven ontspanning en een betere doorbloeding.
Recept oliemaceraat weegbree
Een oliemaceraat wordt gemaakt door plantendelen enige tijd in koudgeperste (olijf)olie te weken. Door het weken worden de geneeskrachtige stoffen van de plant aan de olie afgegeven.
Benodigdheden:
- koudgeperste zonnebloem-, sesam- of olijfolie (bij voorkeur biologisch)
- verse weegbreebladeren, in stukjes gescheurd (dit kan zowel van smalle als van brede weegbree)
- een schoongemaakte (uitgekookte) glazen jampot
- grote houten satéprikker of houten lepel
- kleine pan
- theedoek voor in de pan
- dunne doek om te zeven (bijvoorbeeld kaasdoek, maar een katoenen theedoek volstaat ook)
Bereiding:
- Vul de jampot tot ongeveer een derde met de gescheurde bladeren.
- Vul de jampot daarna tot ongeveer twee derde met olie.
- Leg op de bodem van een kleine pan een opgevouwen theedoek.
- Zet hier de jampot bovenop en vul de pan met water. Zorg ervoor dat er geen water in de jampot kan komen.
- Breng het water aan de kook en zet de pan op het kleinste pitje van je gasstel. Laat het zacht pruttelen. Roer de olie af en toe om met een satéprikker en let erop dat de pan niet droog kan koken.
- Na ongeveer drie uur is het oliemaceraat klaar. Zeef de bladeren uit de olie met de doek.
Bewaar het maceraat in een glazen flesje, in een donkere kast. In de olie blijft de kracht een paar maanden goed. Eventuele wolkjes die ontstaan, kun je eruit zeven.