Artikelen
Darm- en maagklachten: PDS

Het prikkelbare darm syndroom

Het prikkelbare darm syndroom (PDS)
Als je te horen krijgt dat je moet leren leven met PDS, laat je dan niet uit het veld slaan.

Het prikkelbare darm syndroom (PDS) is de meest voorkomende oorzaak van darm- en maagklachten. Ongeveer een miljoen Nederlanders heeft ermee te maken. Veel voorkomende klachten zijn o.a. buikpijn, diarree en/of obstipatie, winderigheid, opgeblazen buik en vermoeidheid. PDS kan van de ene op de andere dag ontstaan. Vaak is de aanleiding een stressvolle gebeurtenis zoals ziekte, infectie, medicatie, verandering van leefstijl of een emotionele gebeurtenis.

De diagnose ‘prikkelbare darm syndroom’ wordt door de huisarts gesteld op basis van een aantal indicatoren. De huisarts zal navragen welke klachten er zijn en hoelang de klachten aanwezig zijn. De vragen zijn opgesteld aan de hand van een aantal criteria.

darmvlokkenVerschillende opties bij PDS
Mensen krijgen vaak te horen dat ze moeten leven met het Prikkelbare Darm syndroom en de klachten. Zo’n opmerking is moeilijk te begrijpen, omdat de klachten erg vervelend kunnen zijn. Het is daarom goed om te weten dat er toch verschillende opties zijn om de buikklachten te verminderen. Leefstijlaanpassingen, gezonde voeding en ondersteunende middelen – zoals prebiotica, vitaminen, probiotica en kruiden voor de spijsvertering – zijn effectieve methoden die ingezet kunnen worden door bijvoorbeeld een orthomoleculair darmtherapeut.


Oorzaken van PDS
Er is niet één oorzaak van PDS en daarom is er ook geen algemene behandeling mogelijk. Een behandelplan op maat, na onderzoek (van darmen, bloed en intoleranties), is nodig om de oorzaak te kunnen achterhalen.

De volgende factoren kunnen een rol spelen bij het ontstaan van PDS-klachten:

  • onvoldoende beweging, vezels of vocht- inname
  • ongezond of verkeerd eetpatroon
  • stress of een onregelmatig leven
  • infectie van het maag- darmkanaal (parasieten, schimmels, gisten, bacteriën)
  • verstoorde darmflora
  • voedselovergevoeligheid of voedselallergie
  • verstoorde vertering en gebrek aan enzymen
  • laaggradige ontstekingen in de darm
  • verhoogde doorlaatbaarheid van de darmwand (‘leaky gut’ of lekkende darm)
  • te weinig maagzuur

bacterieenVoedingsadvies bij het Prikkelbare Darm syndroom (PDS)
Een gezonde voeding is de basis voor een gezond darmmicrobioom. Dit bestaat uit alle levende organismen die in je darmen wonen zoals bacteriën, virussen, schimmels, parasieten en gisten. Deze darmbewoners bepalen voor een groot gedeelte hoe fit en gezond jij je voelt. Het is dus belangrijk om goed voor dit microbioom te zorgen, met de juiste voeding.
Producten die de darmen irriteren en klachten kunnen verergeren, zullen zoveel mogelijk vermeden moeten worden. Daarnaast is het belangrijk om licht verteerbare maaltijden te maken zoals rijst met gestoomde groente en gevogelte. Zwaar verteerbare maaltijden, zoals gebakken aardappels en roodvlees met saus, spek en een klein beetje groenten zijn moeilijk verteerbaar. Dan zal het spijsverteringsstelsel hard zijn best moeten doen om alles te verteren; vaak lukt dit niet helemaal en dat geeft dan darmklachten.


Gezonde voeding
Een gezond eetpatroon bestaat uit het eten van veel groente, fruit, gezonde vetten, dierlijke en plantaardige eiwitten, gezonde koolhydraten en voldoende vochtinname.

Variatie is hierbij de sleutel. Bijvoorbeeld:

  • 400 - 500 gr. groenten en 2 tot 3 stuks fruit
  • gezonde vetten van avocado, vis, kokosolie, lijnzaadolie, olijfolie, etc.
  • glutenvrije koolhydraten zoals haver, rijst, boekweit, quinoa, etc.
  • dierlijke en plantaardige eiwitten van gevogelte, vis, peulvruchten, ei, noten en zaden
  • 1,5 tot 2 l. bronwater of kruidenthee per dag
  • varieer en eet met de seizoenen mee

groentenVoeding die Prikkelbare Darm syndroom (PDS) symptomen kan verergeren is o.a.:

  • gluten, lactose en fructose
  • ongezonde vetten uit koekjes, snoep, zonnebloemolie en andere omega-6 houdende oliën
  • E-nummers van smaakstoffen, zoetstoffen, kleurstoffen, etc.
  • te veel alcohol en koffie

Naast de voedingsadviezen zijn er nog een aantal algemene adviezen om de spijsvertering te ondersteunen:

  • kauw ongeveer 20 tot 30 keer
  • neem kleine en rustige happen
  • spoel het eten niet weg met drinken
  • zorg voor een ontspannen omgeving, eet aan tafel en niet voor de tv. Het kan helpen om voor het eten een ontspannen ademhaling te gebruiken. Bijvoorbeeld: adem 4 tellen in door de neus, wacht 2 tellen en adem rustig 4 tellen uit door de neus
  • eet 3 tot 4 maaltijden per dag en eet op regelmatige tijdstippen
  • eet zolang je honger hebt en zeker niet te veel, vermijd ‘te’
  • eet de laatste maaltijd 2 tot 4 uur voor het slapengaan
  • als je moe bent of minder energie hebt, let dan extra op met zwaar verteerbare maaltijden (zoals pizza met kaas of vlees)
  • vermijd producten waar je last van krijgt, zoals gluten, koemelk, peulvruchten, koolsoorten, scherpe specerijen, prei, ui, spruitjes, knoflook, zuurkool en paprika. Dit zijn producten waar sommige mensen buikklachten van krijgen.

Dit verhaal is geen uitzondering. In de praktijk komen veel mensen langs met darmklachten die goede resultaten boeken met een afgestemde totaalaanpak. Dus: als je te horen krijgt dat je moet leren leven met PDS, laat je dan niet uit het veld slaan. Er zijn nog voldoende mogelijkheden om weer fit en gezond te worden.

Lucian van Ingen
info@gezondedarmenvoorjou.nl

 

logo maag lever darm stichtingWil jij weten of je mogelijk last hebt van het Prikkelbare Darm syndroom (PDS)? Kijk dan op de website van de Maag Lever Darm Stichting.

Een voorbeeld

vrouw zonder darmklachtenEen vrouw van begin dertig heeft vaak een opgezette buik na de avondmaaltijd. Daarnaast heeft zij vaak buikpijn, een onregelmatige stoelgang en last van vermoeidheid. Ook worden niet alle voedingsmiddelen altijd goed verdragen. Het is dus moeilijk te bepalen welke voedingsmiddelen welke klachten veroorzaken.
Uit de anamnese van de huisarts blijkt dat ze van kinds af aan al darmklachten heeft, maar de oorzaak is nooit gevonden. De huisarts stelt de diagnose PDS. Het advies is om medicatie te nemen (movicolon) en psylliumvezels tegen de darmkrampen en een FODMAP-dieet te volgen. Dit lijkt aanvankelijk een positief effect te hebben op de darmklachten. Echter, na verloop van tijd worden de klachten toch weer erger.

Een (orthomoleculair) therapeut zal altijd kijken naar alle aspecten die kunnen bijdragen aan PDS-klachten. Zo wordt o.a. het voedingspatroon, de leefstijlgewoonten, de klachtengeschiedenis, de medicatie en de eerdere onderzoeken van de huisarts en/of ziekenhuis besproken. Dit geeft een totaalbeeld van de triggers en de mogelijke oor­zaken van PDS-symptomen.
Uit de anamnese van de therapeut blijkt dan dat zuivel, varkensvlees en suikerhoudende producten meer klachten geven, maar licht verteerbare maaltijden en veel groenten lijken de klachten bij deze mevrouw te verminderen.  Ze heeft daarnaast stress van het werk en de thuissituatie. Ook heeft ze twee keer een antibioticakuur gevolgd vanwege een vermoedelijke parasiet.
Aanvullend darmmicrobioom onderzoek en intolerantieonderzoek laat zien dat er schimmels, schadelijke LPS-bacteriën, weinig diversiteit aan ‘gezonde’ bacteriën en een verlaagde slijmvliesimmuniteit aanwezig is. Bovendien blijkt uit de intolerantietest dat er een reactie aanwezig is op rogge, tarwe, spelt en zuivelproducten.
 
Totaalaanpak
Aan de hand van de anamnese, intakeformulieren en aanvullend onderzoek krijgt mevrouw een advies op maat. Het advies bestaat uit het weglaten van intolerante voedingsmiddelen voor ten minste vier maanden, en gluten- en lactosevrije recepten voor ontbijt, de lunch en het avondeten. Daarnaast worden supplementen geadviseerd om de slijmvliesimmuniteit te verbeteren en schadelijke bacteriën en schimmels te moduleren.
Na twee maanden komt ze terug voor een vervolgconsult en de klachten zijn voor een groot deel verdwenen. Ze heeft meer energie, geen darmkrampen meer, de buik is veel minder opgezet na het eten en de stoelgang is weer regelmatig en consistent.
Voor de volgende fase van het herstelplan worden probiotica en kruiden ingezet om de slijmvliesimmuniteit nog meer te verbeteren. Het voedingsadvies blijft van kracht. Zes maanden later is mevrouw vrij van darmklachten en weet ze welke voedingsmiddelen ze wel of niet kan nuttigen.